Lasius niger (Hurtnica pospolita) – najpopularniejszy gatunek mrówek w Europie

Lasius niger, znane też jako „nigerki” czy hurtnica czarna, to niezwykle pospolity gatunek mrówek występujący w Europie, północnej Afryce, Ameryce Północnej oraz w Azji (gdzie jest gatunkiem obcym i inwazyjnym). Ich szeroki zasięg dowodzi wyjątkowych zdolności przystosowawczych – potrafią zdominować zarówno środowiska naturalne, jak i te silnie zmienione przez człowieka.

Występowanie i środowisko

Mrówki Lasius niger spotkamy w lasach, na polanach, łąkach, a także w miastach, ogrodach i sadach. W lasach chętnie gniazdują w spróchniałym drewnie, wykorzystując przeżute drewno i ślinę do budowania struktur podobnych do tych tworzonych przez kartonówki. Na łąkach tworzą imponujące kopce ziemne, a w pobliżu ludzkich siedzib często zakładają gniazda pod płytami chodnikowymi czy kamieniami.

Charakterystyka gatunku

• Wygląd: Robotnice mierzą od 1 do 3 mm, zaś królowe osiągają 8–9 mm.
• Długowieczność: Królowe Lasius niger mogą żyć nawet do 29 lat (odnotowane w warunkach laboratoryjnych).
• Agresja i dominacja: Słyną z szybkiej i skutecznej rekrutacji oraz umiejętności zdominowania innych, nawet większych gatunków mrówek.
• Pokarm: W naturze chętnie odżywiają się spadzią, hodując mszyce. W miastach korzystają z resztek żywności pozostawianych przez człowieka.

Rola w ekosystemie

Lasius niger są kluczowym gatunkiem w europejskich ekosystemach. Oczyszczają środowisko z padliny, zjadają liczne szkodniki i napowietrzają glebę. Ich częste i gęste występowanie sprawia, że stanowią pierwszą barierę dla inwazyjnych gatunków próbujących skolonizować nowe tereny.

Rozwój kolonii

Monoginia

Kolonie hurtnicy pospolitej niemal zawsze mają tylko jedną królową.

Zakładanie gniazda

Najczęściej odbywa się to klasztornie (królowa sama wykopuje gniazdo i wychowuje pierwsze robotnice). Zdarza się pleometrozja, w której kilka królowych łączy siły, jednak ostatecznie w gnieździe pozostaje tylko jedna matka.

Wielkość kolonii

Młode kolonie rozwijają się szybko – już po 4–5 latach, przy właściwej opiece, mogą liczyć kilka tysięcy robotnic i wytwarzać formy płciowe (allates). Największe kolonie przekraczają kilkadziesiąt tysięcy osobników.

Okres rójki

Od czerwca do sierpnia można łatwo spotkać królowe i założyć nową hodowlę.

Zimowanie

Jako gatunek rodzimy, Lasius niger wymaga 2–3 miesięcznego zimowania (spadek temperatury), co zapewnia im prawidłowy rytm biologiczny.

Hodowla

Hurtnica pospolita jest idealnym wyborem dla początkujących hodowców. Doskonale odnajduje się w gniazdach akrylowych, korkowych, 3D czy ziemnych. Dobrze radzi sobie w temperaturze pokojowej, jednak przyspiesza rozwój, jeśli zapewnimy dodatkowe źródło ciepła (mata, kabel grzewczy).

Karmienie

Podajemy miód, wodę z cukrem, syropy owocowe oraz białko pochodzenia owadziego (np. owady karmowe) czy drobne kawałki mięsa.

Obserwacja

Większe kolonie wykazują ogromną aktywność i są bardzo ciekawe w obserwacji, przez co hodowla tych mrówek jest niezwykle satysfakcjonująca.

Podsumowanie

Lasius niger to nie tylko doskonały gatunek na pierwszą przygodę z myrmekologią, ale również jeden z najcenniejszych sprzymierzeńców w walce z szkodnikami i niepożądanymi owadami w naszych ogrodach. Dzięki odporności i elastyczności środowiskowej, „nigerki” szybko staną się dominującymi i fascynującymi mieszkańcami każdego formikarium.